وقتی صحبت از کودکان کار می‌شود کودکانی را تصور می‌کنیم که با لباس‌های کهنه و آلوده بر سر هر چهارراه و پشت چراغ‌های قرمز مشغول فروش گل و فال و … هستند و در حالی که آویزان به رهگذران و رانندگانند، کسب درآمد می‌کنند. اما با گسترش ارتباطات و روی کار آمدن شبکه‌های اجتماعی، شاهد شکل‌گیری نوع جدیدی از سوءاستفاده از کودکان برای کسب درآمد هستیم.
این کودکان محل کارشان پشتِ چراغ‌های قرمز نیست بلکه خانه‌های لوکس است با لباس‌های لاکچری که پشت یک دوربین نشسته‌اند و به جای بازی، تلاش می‌کنند انتظار پدر و مادرشان را برای تلفظ دیالوگ‌های دیکته شده تبلیغاتی برآورده کنند. باید پرسید آیا چنین عملی از سوی والدین، نقض حقوق کودک و نقض حریم خصوصی وی نیست؟
طبق پیمان نامه‌ی حقوق کودک، هر کودکی حق برخورداری از حریم خصوصی و کرامت انسانی را داشته و سوء استفاده از تصویرش توسط والدین چه با هدف درآمدزایی باشد یا خیر، بدون اجازه کودک، نقض حریم خصوصی اوست. بنابراین رعایت حقوق و کرامت کودک توسط والدین در فضای مجازی ضروری است و والدین حق ندارند از آن‌ها به عنوان ابزار تبلیغی استفاده کنند و این کار نوعی کودک آزاری روانی محسوب می‌شود.
علاوه براین در قوانین جرایم رایانه‌ای، انتشار یا در دسترس دیگران قرار دادن اطلاعات خصوصی، جرم است و کودک بعد از رسیدن به سن بزرگسالی می‌تواند از والدین خود شکایت کند و تا قبل از آن می‌تواند از مراکز حمایتی کمک بگیرد اما در جامعه ما به دلیل سنتی بودن، این موضوع هنوز باب نشده است.
همچنین براساس ماده ۳۲ کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک که ایران نیز از سال ۷۲ به آن پیوست الزاماتی برای خانواده‌ها درنظر گرفته شده است که درمورد کودکان باید رعایت شود. بخش اول ماده ۳۲ می‌گوید کشورهای طرف کنوانسیون، حق کودک را جهت مورد حمایت قرار گرفتن در برابر استثمار اقتصادی و انجام هر گونه کاری که زیان‌بار بوده و یا توقفی در آموزش وی ایجاد کند و یا برای بهداشت جسمی، روحی، معنوی، اخلاقی و پیشرفت اجتماعی کودک مضر باشد به رسمیت می‌شناسند. بخش دوم ماده ۳۲ نیز عنوان می‌کند کشورهای طرف کنوانسیون اقدامات لازم قانونی، اجرائی، اجتماعی و آموزشی را در جهت تضمین اجرای این ماده به عمل خواهند آورد.
با این وجود متاسفانه بسیاری از کودکان بدون آنکه درکی از شرایط جامعه داشته باشند، حریم خصوصی آن‌ها نقض می‌شود و به جای برآورده شدن نیازهای اساسی و بازی کردن، سوژه تبلیغاتی خانواده و افراد می‌شوند و این نقض حریم خصوصی شاید منجر به سرخوردگی و مایه خجالت آن‌ها در بزرگسالی شود و حتی از خانواده خود سوال کنند که چرا بدون رضایت آن‌ها و برای کسب فالور و درآمد و تأمین انواع کمبودهای خود اقدام به نشر تصاویر و فیلم‌ها خصوصی آن‌ها کرده اند.
نهایتاً بسیاری از فعالان حقوق کودکان بر این باورند که هر چند امکان پیگرد قانونی استفاده ابزاری از کودکان وجود دارد، اما حل این مشکلات بیش از آن که نیازمند استفاده از ضمانت اجراهای قانونی باشد، نیاز به آموزش و افزایش آگاهی عمومی دارد تا والدین با آگاهی از حقوق اساسی کودکشان و آموزش نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی به حریم خصوصی و سلامت روانی و کرامت فرزندانشان بیشتر احترام بگذارند و ندانسته آرامش روانی و آینده‌ی کودک خود را در معرض تهدید قرار ندهند.
بدون نظر
درج نظر لغو