هر چه از مدارس خاص و غیردولتی تهران بیشتر فاصله بگیریم و به سمت حاشیههای شهر یا استانهای محروم برویم، تبعیض و کمبود امکانات آموزشی هم بیشتر به چشم میخورد. تفاوتی هم ندارد که آموزش حضوری باشد یا مجازی. در هر دو حالت این دانشآموزان محروم هستند و سختی آموزش نابرابر را با تمام وجود احساس میکنند. اما در روزهای کرونایی، آموزش مجازی برای خیلی از دانشآموزان و معلمان مناطق محروم دردسرساز شده است چرا که از مهمترین و اصلیترین امکانات تحصیل مجازی هم برخوردار نیستند. دانشآموزان در برخی روستاهای استانهای محروم، نه گوشی هوشمند و تبلت دارند و نه دسترسی به اینترنت. در چنین شرایطی آموزش مجازی در برخی مناطق محروم به حالت نیمهتعطیل درآمده است و برخی معلمان نگران افزایش ترکتحصیل دانشآموزان هستند.
دانشآموزان این مناطق مجبورند هر روز با خواهش تلفن همراه پدرانشان را قرض بگیرند و پای پیاده راهی روستاهای اطراف محل زندگی خود شوند.تا شاید چند روستا آنطرفتر سرویسدهی اینترنت مشکلی نداشته باشد و آنها بتوانند درسهایی را که معلمشان فرستاده، پیگیری کنند.تعدادی از معلمان مناطق محروم در گفتوگو با رسانههای مختلف از کمبودها و مشکلات آموزش مجازی میگویند، آنها معتقدند که در شرایط کنونی سختیهای آموزش مجازی برای دانشآموزان این مناطق فقط به قطع و وصل اینترنت مربوط نمیشود، بلکه شکاف اقتصادی بیش از پیش در بین این قشر دیده میشود.
در همین روزها به منظور جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا، وزارت آموزش و پرورش با ارسال پیامک سراسری از همه دانشآموزان، معلمان و مدیران مدارس خواست اپلیکیشن اندرویدی شاد را برای آموزش آنلاین نصب کنند. اپلیکیشنی که به گفته مسئولان آموزشی قرار است در آموزش کشور به یک پلتفرم اختصاصی تبدیل شود تا معلمان و دانشآموزان بتوانند به صورت تعاملی با هم در ارتباط باشند. وضعیت مناطق دانشآموزان مناطق محروم برای نصب شبکه شاد و یا آموزشهای مجازی بسیار متفاوتتر است. دانش آموزان مناطق محروم اغلب به وسایل ارتباطی نظیر گوشی و تلبت دسترسی ندارند و اگر هم داشته باشند وضعیت پوشش اینترنت اجازه فعالیت ثمربخش به آنها را نمیدهد.
این درحالی است که اصل 69 قانون اساسی میگوید: دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دورهی متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی بطور رایگان گسترش دهد.
این یعنی دولت باید خدمات آموزشی و وسایل آموزش را بصورت رایگان تا پایان دوره متوسطه در اختیار مردم قرار دهد اما نکتهای که در این اصل وجود دارد عبارت «وسایل آموزش و پرورش رایگان» است؛ شورای نگهبان در تشخیص دایرهی شمول وسایل آموزش و پرورش رایگان اعلام کرد: دولت باید امکاناتی را که در اختیار دارد در کل رشتههایی که در قانون اساسی پیشنهاد شده، بطور متعادل و طبق قانون، توزیع نماید و آموزش رایگان در حد امکان کلاً یا بعضاً باید فراهم شود و با عدم امکانات کلی دولت با رعایت اولویتها مثل ترجیح مستضعفان و مستعدان بر دیگران اقدام مینماید.
به این معنی که دولت تا جایی که میتواند و تا سر امکانات خود، باید تماما آموزش را رایگان ارائه دهد و در صورتیکه که امکانات دولت پاسخگوی ارائه آموزش تماما رایگان نیست اولویت با مستضعفان و مستعدان است.
اما در حال حاضر و به دلیل شیوع ویروس کرونا، مدارس و کلاسهای درسی تعطیل شدند و آموزش و پرورش تصمیم میگیرد تا پیامرسان «شاد»؛ شبکه آموزش دانشآموزی، را راه اندازی کند و تمام کلاسهای آموزشی از این پس تنها در این شبکه برگزار شود.
همین موضوع سبب شد تا کارشناسان حقوقی مردم نما با نامه نگاری به وزارت آموزش و پرورش و ارائه راهکارها و پیشنهادات مختلف، این وزارتخانه را مجاب کند به جز برنامه شاد، روشهای دیگری را برای ارائه آموزشها به دانشآموزان مناطق محروم اتخاذ کند. توزیع درسنامه و طولانی کردن زمان پخش برنامههای آموزشی از تلوزیون از جمله آنها بود.